|
In memoriam Jo Overhaart (1913-1996)
Zijn ervaringen gedurende de Tweede Wereldoorlog met brandstofschaarste deed hem zoeken naar efficientere kookmethoden. Dit leidde tot zijn uitvinding: de Family Cooker. Met de Cooker kan volstaan worden met 25% van de oorspronkelijke behoefte aan brandstof. Na de oorlog besefte Jo dat zijn uitvinding erg veel kan betekenen voor vrouwen in landen waar brandstof steeds schaarser wordt, waardoor soms verre afstanden moet worden afgelegd om brandstof in de vorm van hout te verzamelen. Vanwege zijn verzetsactiviteiten gedurende de oorlog ontving Jo een ere-medaille: het Erekruis in de Orde van Oranje-Nassau.
Na de oorlog heeft hij geruime tijd voor het Rode Kruis gewerkt. In 1970 werd hij als vrijwilliger actief bij de Technische Universiteit te Eindhoven. Bij de afdeling Aangepaste Technologie onderzocht hij manieren om het Family Cooker ontwerp te verbeteren. Al snel werd onder de naam "Little Prince's Stove" (De naam was niet zo goed gekozen, want de Family Cooker is geen kachel maar een kooktoestel!), een FC-ontwerp gemaakt van gebruikte metalen olietonnen en sloopauto's, de Family Cooker in Zuid-Afrika door lokale ambachtslieden in produktie genomen Voor zijn werk met de Family Cooker ontving Jo twee internationale onderscheidingen: - In 1978 het ICSID-Philips-UNIDO Diploma (International Council of Societies of Industrial Design - Philips N.V. - United Nations Industrial Development Organization); - In 1980 de BP aanmoedigingsprijs (British Petroleum).
Het unieke FC-ontwerp werd op uitdrukkelijke wens van Jo Overhaart niet gepatenteerd. Jo moedigde iedereen aan het ontwerp vrij in produktie te nemen. Aangemoedigd door de onderscheidingen ondernam Jo in 1980 een reis naar Ghana om aldaar het functioneren van de FC in de praktijk te onderzoeken. Ter plekke konden verschillende FC-aanpassingen, rekeninghoudend met lokale gebruiken binnen dorpen, scholen en ziekenhuizen, worden getest. Het verslag van deze reis en de verschillende FC-aanpassingen zijn in ecoscript 24 opgenomen. Toen de afdeling Aangepaste Technologie van de TU Eindhoven in 1983 gesloten werd, vond Jo' s FC-werkplaats en demonstratieruimte onderdak bij de katholieke parochie te Reusel en later te Bladel. Sindsdien hebben vele missionarissen, studenten en binnenlandse en buitenlandse belangstellenden hun weg gevonden naar deze ruimte. Op zijn onnavolgbare wijze, met zachte vriendelijke stem, liet Jo ze grondig kennisnemen van de werking van de Family Cooker, een brandstofbesparend kooktoestel. Vaak resulteerde deze eerste kennismaking in eigen FC-initiatieven in het buitenland. Ook werd Jo vanuit binnen- en buitenland regelmatig om advies gevraagd. Zo werd in 1993 met de hulp van een plaatselijke haardenfabrikant een FC-workshop in Kenia geopend.
Ondanks zijn hoge leeftijd en zijn steeds zwakker wordende stem, bleef Jo actief. Wat naar later bleek, een van zijn laatste FC-demonstraties gaf hij samen met Jacques Verhagen aan 120 buitenlandse studenten van het Internationale Instituur voor Hydrauliek en Milieu te Delft. Na afloop van de demonstratie werden Jo en Jacques getracteerd op een staande ovatie. Niet veel later op zijn ziekbed erkende Jo bijzonder getroffen te zijn geweest door deze massale blijk van waardering. Jo beschouwde deze ovatie als een kroon op al zijn onbaatzuchtige FC-werk. Zijn 83 levensjaren op aarde was voor het grootste deel gewijt geweest aan de vervulling van de behoeften van arme mensen. Op 15 maart 1996 overleed Jo. Zijn FC-werk zal met hulp van de stichting Mondiaal Alternatief door Jacques Verhagen worden voortgezet.
Dr. G.P. Hekstra, 10 maart 1997 (toenmalig voorzitter) |